Brat Zenon Żebrowski wraca do swoich

Wielki misjonarz Japonii, franciszkanin śp. Brat Zenon Żebrowski został uhonorowany przez swoich rodaków pomnikiem, który stanął w Czarni, w parafii jego urodzenia pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP, w diecezji łomżyńskiej, w Polsce.

Brat Zenon, współtwórca polskiego Niepokalanowa pod Warszawą wraz z Ojcem Maksymilianem Kolbe wyjechał w 1930 roku na misje do dalekiej Japonii. Kraj Kwitnącej Wiśni stał się jego drugą Ojczyzną. Tej nowej Ojczyźnie polski franciszkanin z Niepokalanowa poświęcił się bezgranicznie. Już przed wojną organizował pomoc dla najbardziej potrzebujących, bezdomnych i “ludzi ulicy”.

Brat Zenon szczęśliwie przeżył wybuch bomby atomowej w Nagasaki i na własne oczy widział piekło spalonej ziemi. Ogromne zniszczenia, fala cierpienia i tragedie ludzkie wycisnęły swoiste znamię na wrażliwym sercu polskiego franciszkanina i stały się niewyczerpanym źródłem energii do charytatywnej działalności Brata Zenona. Niebieskooki franciszkanin z dalekiej Polski otaczał swoją opieką ludzi najbardziej potrzebujących, kalekich, chorych i bezdomnych. Zajął się opuszczonymi dziećmi ulicy, zakładając dla nich słynne w wyspiarskim kraju Ari no Maci, tzw. Miasta mrówek.

Te przytułki dla najuboższych za przyczyną franciszkanina z brodą powstały niemal w każdym większym mieście Kraju Wschodzącego Słońca. W okresie powojennym Brat Zenon docierał z humanitarną pomocą do ofiar różnych klęsk żywiołowych (trzęsienia ziemi, tajfuny, pożary, powodzie..). Jego pomoc wybiegała daleko poza granice Japonii i docierała między innymi do Korei, Wietnamu, Nikaragui, Indii i innych krajów, gdzie cierpieli ludzie będący ofiarami różnych klęsk żywiołowych.

Zenon do swojej pracy na rzecz najuboższych angażował innych ludzi dobrej woli. Jedną z bliskich współpracownic polskiego samarytanina była córka japońskiego profesora Satoko Kitahara, która zamieszkała razem z biednymi dziećmi w jednym z ośrodków brata Zenona, umierając tam w opinii świętości. Za bezgraniczne poświęcenie i bezinteresowną, pełną chrześcijańskiej miłości pracę wśród najuboższych, bezbronnych dzieci i potrzebujących skromny polski franciszkanin otrzymał najwyższe dowody uznania od społeczeństwa Kraju Kwitnącej Wiśni. Japoński rząd przyznał mu bezpłatne bilety na wszystkie środki komunikacji w całym kraju i nadał mu najwyższe odznaczenia wśród których był Order Świętego Skarbu.

W Japonii nakręcono o nim filmy, napisano też kilka książek o życiu i pracy wielkiego filantropa we franciszkańskim habicie. Jeszcze za jego życia postawiono mu wspaniały pomnik u podnóża słynnej góry Fudzi-san, a dzieci w szkołach śpiewały piosenki i czytały opowiadania o wspaniałym franciszkaninie z białą brodą. Brat Zenon poprzez swoje chrześcijańskie życie i bezinteresowną, dobroczynną pracę na rzecz potrzebujących na stałe wpisał się złotymi zgłoskami w karty Katolickiego Kościoła i całego japońskiego narodu. Zgodnie z jego życzeniem Japończycy złożyli kości swego dobroczyńcy w sercu Kraju Wschodzącego Słońca, w Tokyo.

Rząd polski także docenił pracę i wspaniałą postawę swoistego Aambasadora Polski na japońskiej ziemi, przyznając mu w 1976 roku Złotą Odznakę Zasługi. Do popularyzacji tej postaci nad Wisłą przyczyniły się pozycje książkowe: O. Ludomir Jan Bernatek „Opowieść o bracie Zenonie Żebrowskim, Toru Matsui „Zeno nie ma czasu umrzeć”, Paul Glynn „Uśmiech gałganiarki”. Napisanych zostało też kilka prac magisterskich wśród których znalazła się także moja pozycja. Lepszemu poznaniu postaci franciszkańskiego filantropa służyły również wystawy w Łodzi, Warszawie, Legnicy i innych polskich miastach zorganizowane przez Towarzystwo polsko – japońskie z siedzibą w Łodzi, w których brałem czynny udział.W mieście Ostrołęka kilka lat temu, by uhonorować wielkiego syna kurpiowskiej ziemi nadano jednej z ulic nazwę Brata Zenona Żebrowskiego.

Nie ulega wątpliwości, że najważniejszym etapem popularyzacji Brata Zenona w Polsce stał się dzień 19 września 1998 roku, w którym to dokonano odsłonięcia i poświęcenia jego pomnika. Uroczystość ta zgromadziła czterech biskupów, przedstawicieli uczelni teologicznych, liczne duchowieństwo parafii z okolicznych dekanatów, franciszkanów z Niepokalanowa z gwardianem klasztoru i O. Prowincjałem z Warszawy, przedstawicieli japońskiej ambasady, delegacje polskiego rządu, wojewodów z Ostrołęki i Łomży, senatorów, przedstawicieli różnych urzędów wojewódzkich, organizacji społecznych i politycznych, ludzi kultury i nauki z Polski i Japonii oraz przedstawicieli mediów.

Pierwsza część uroczystości rozpoczęła się o godz. 9.00 sympozjum naukowym poświęconym osobie Brata Zenona. Pierwszym prelegentem był O. Roman Soczewka, franciszkanin z Niepokalanowa, który wygłosił referat pt. „Brat Zenon w opinii przełożonego O. Maksymiliana i współbraci.” Kolejny mówca, Ks. Biskup Edward Samsel mówił na temat ” Duchowość Brata Zenona”, Pan Yoshikazu Matsui, profesor Uniwersytetu w Osace podjął temat „Brat Zenon na tle kultury kurpiowskiej i japońskiej”. Drugi japoński prelegent Pan Shizuki Edami z Tokio przedstawił zagadnienie- „Życie i praca Brata Zenona w Japonii”. Był jeszcze referat na temat „U podstaw duchowości człowieka” i „Setna rocznica urodzin Brata Zenona”. Sesja naukowa została zamknięta przez bratanka”Apostoła dobroci”, O. Jerzego Żebrowskiego z Kanady referatem pt. „Osobiste refleksje na temat Brata Zenona”.

O godzinie 13.00 przy dźwiękach orkiestry parafialnej i salwie honorowej myśliwych nastąpiło uroczyste odsłonięcie pomnika. Ważący tonę odlew w bronzie przedstawia dwumetrową postać zakonnika, franciszkanina z brodą w towarzystwie dwójki dzieci. Japoński chłopiec ubrany w tradycyjne kimono i polska dziewczynka w regionalnym, kurpiowskim stroju reprezentują dwa tak odległe narody, dwie tak diametralnie różne kultury. Postać Brata Zenona łączy te dwa narody z ich bagażem swoistych wartości i ukazuje światu ponadnarodowy charakter chrześcijańskiej Miłości.

Pomnik ten stał się symbolem przyjaźni polskiego i japońskiego narodu. Na specjalnym fundamencie, z kamieni pochodzących z nieistniejącego już domu urodzenia Brata Zenona znajduje się siedmio tonowy kamienny cokół na którym uwieczniona jest postać franciszkanina z dziećmi. Po słowach krótkiego wprowadzenia biało czerwoną wstęgę okalającą pomnik przecinał biskup Stanisław Stefanek, minister ambasady Japońskiej w Warszawie Pan Hitohiro Ishida, wojewoda ostrołęcki Jacek Duchnowski, wójt gminy Czarnia Czesław Jurga i proboszcz miejscowej parafii ks. Wacław Nowacki. Chór Cantilena z Ostrołęki odśpiewał wspaniałą pieśń o Bracie Zenonie pt. „Święty Mikołaj w czarnym habicie”. Grały też kurpiowskie kapele. Poświęcenia dokonał franciszkański, polski biskup – misjonarz z Brazylii, bp Jan Wilk. Uroczystej Eucharystii przewodniczył brazylijski biskup w towarzystwie biskupów: Stanisława Stefanka, który wygłosił Słowo Boże i biskupa Tadeusza Zawitowskiego. Współkoncelebrowali współbracia Brata Zenona liczni ojcowie franciszkanie i zgromadzeni kapłani z okolicznych parafii i miejscowości. Na zakończenie Mszy świętej odczytano listy: od Peter Cardinal Shirayanagi – arcybiskupa Tokyo, od Prezesa Rady Ministrów Pana Buzka, od Wiceprezesa Rady Ministrów, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Janusza Tomaszewskiego.

W kościele można było obejrzeć bogatą wystawę o Bracie Zenonie Żebrowskim zorganizowaną przez Pana Krzysztofa Pigułę, Sylwię i Konrada Szczepara z Towarzystwa polsko – japońskiego – oddział w Łodzi. Na placu przykościelnym było stoisko książki religijnej. Wśród wielu pozycji znalazło się kilka książek o Bracie Zenonie. Można też było nabyć dewocjonalia i artystyczne wyroby lokalnych twórców. Po uroczystym obiedzie w miejscowym Domu Kultury odbył się krótki koncert chóru Cantilena. Z racji tych uroczystości ogłoszony został również Regionalny Konkurs Literacki na temat Brata Zenona. Wzięło w nim udział 15 osób. Dla najlepszych przygotowano atrakcyjne pamiątki, a wszyscy uczestnicy obdarowani zostali nagrodami pocieszenia.

Po zakończonej Mszy świętej od godzin popołudniowych aż do późnego wieczoru trwał ludowy festyn. Szczęśliwi ziomkowie Brata Zenona i tłumnie przybyli goście bawili się do późna w nocy podziwiając turniej zespołów folklorystycznych i konkurs kapel, uczestnicząc w turnieju tańca i w biesiadzie zespołów przy ognisku na pobliskiej polanie. Nie ulega wątpliwości, że dzień 19 września stał się „ucztą duchową” dla mieszkańców Czarni i okolic. Było to bardzo ważne wydarzenie parafialne, i całego łomżyńskiego kościoła.

Uroczystość ta stała się także franciszkańskim świętem i przybrała wymiar o znaczeniu krajowym, czego dowodem był choćby fakt obecności polskiej Telewizji i Telewizji Niepokalanów. Oczywiście nie byłoby tak uroczystych obchodów 100 lecia urodzin Brata Zenona, gdyby nie ogromne serce i wielkie zaangażowanie Proboszcza Parafii Czarnia, księdza Wacława Nowackiego wraz z całą wspólnotą wierzących, dzieci i młodzieży, okolicznych gmin, szkół i nauczycieli oraz organizacji i stowarzyszeń wraz z przedstawicielami miejscowych władz.

Warto dodać, że w budynku starej plebanii, tuż przy kościele powstaje muzeum poświęcone polskiemu „Szogunowi” w Japonii, Bratu Zenonowi. Być może, że w dniu odsłonięcia i poświęcenia pomnika „Apostoła dobroci” zostały zasiane „ewagieliczne ziarna”, które po latach zaowocują nowymi powołaniami do zakonu, z którego wywodził się bohater tego dnia, Brat Zenon Żebrowski; a na pewno wydarzenie to uwrażliwi wszystkich na potrzebę misji Kościoła w całym świecie.

O. Jerzy Zebrowski – franciszkanin
Pażdziernik, 1998, Montreal, Canada